علائم و درمان آبریزش مغز
افتگی مغز یا هیدروسفالی، نتیجه ی بیش از حد مایع مغزی نخاعی در بطن های مغز و فضاهای بین مننژها است. آسیب شناسی می تواند پس از آسیب دیدگی و بیماری های خاص ایجاد شود. حفره‌های مغزی منبسط می‌شوند و به بافت‌های اطراف فشار وارد می‌کنند و باعث نارسایی‌های عصبی می‌شوند.
با هیدروسفالی، تعادل بین تشکیل CSF و بازجذب آن در جریان خون مختل می شود. در نتیجه، حجم مایع مغزی نخاعی به طور قابل توجهی از ظرفیت ذخیره حفره های مغز (آب انبار، بطن ها، شکاف های زیر عنکبوتیه) فراتر می رود.به طور معمول، تجدید مداوم مایع مغزی نخاعی به شما اجازه می دهد تا از شر محصولات متابولیک سمی خلاص شوید.
مشروب مسئول جذب شوک مغز در هنگام ضربات به سر و حرکات ناگهانی است، گردش خون آن تغذیه سلول های قشر مغز را فراهم می کند. هنگامی که تعادل بین مایع مغزی ورودی و جذب شده به هم می‌خورد، بر دیواره‌های حفره‌های داخلی مغز فشار می‌آورد و در برخی موارد باعث آسیب غیرقابل برگشت می‌شود.
علت هیدروسفالی می تواند انواع آسیب به مغز و مننژها باشد. در بیشتر موارد، به عنوان عارضه بیماری های عفونی (مننژیت، مننژوانسفالیت) یا آسیب مغزی تروماتیک رخ می دهد. افتادگی ممکن است با مشکل در جریان معکوس خون از حفره های جمجمه همراه باشد، چنین اختلالی معمولاً به دلیل آسیب شناسی عروق وریدی، تشکیل لخته های خون در سینوس ها، فرآیند سیکاتریسیال و چسبنده در حفره ایجاد می شود. رگهای وابران تومورها، فشار خون بالا، بیماری های کلیوی، انگل های مغزی نیز می توانند باعث افتادگی مغز شوند.در برخی موارد، هیدروسفالی با توسعه نیافتگی مغز، رشد فتق مغزی یا نخاعی همراه است.
طبقه بندی هیدروسفالی
تقسیم آبریزش مغز به دسته ها به دلایل مختلفی انجام می شود.
بسته به علت بیماری:
- بسته یا غیر ارتباطی - خروج CSF مختل می شود زیرا راه های انتقال آن به جریان خون به دلیل تشکیل تومور مسدود شده است. ، کیست، انسداد منافذ Magendie و Luschka، تنگ شدن مغز منبع آب یا لخته شدن خون. افزایش فشار جمجمه مغزی منجر به نقض و فشرده شدن ساختارهای مغز می شود.
- باز یا برقراری ارتباط - فیزیولوژی جذب مایع مغزی در گردش خون سیستمیک مختل شده است، این روند به دلیل التهاب مننژها، سیستیسرکوز، سارکوئیدوز بسیار کند است., خونریزی مغزی, متاستاز.فشار بالای جمجمه مغزی به تدریج باعث تخریب بصل النخاع می شود.
- فرم بیش از حد ترشح - CSF اضافی تولید می شود.
طبقه بندی قطرات مغزی بر اساس علت:
- هیدروسفالی مادرزادی - در طول رشد جنین به دلیل عفونت جنین، بیماری های ژنتیکی، تروما هنگام تولد، خونریزی در مغز جنین ایجاد می شود. این نوع آسیب شناسی در همه بیماران در دوران کودکی جبران نمی شود و گاهی اوقات به بزرگسالی منتقل می شود.
- هیدروسفالی اکتسابی - در پس زمینه عفونت های جمجمه ای، آسیب مغزی، کیست ها و تومورها رخ می دهد.
- هیدروسفالی جایگزین - در پس زمینه آتروفی مغز به دلیل تغییرات مرتبط با سن، انسفالوپاتی رخ می دهد.
انواع آبریزش بسته به ماهیت سیر بیماری:
- شکل حاد - در عرض چند روز ایجاد می شود، وضعیت بیمار به سرعت بسیار شدید می شود؛
- شکل مزمن - طی چند ماه یا شش ماه با افزایش تدریجی فشار داخل جمجمه و بدتر شدن علائم ایجاد می شود.
طبقه بندی بیماری بسته به محل CSF اضافی:
- شکل خارجی - مایع مغزی در فضای زیر عنکبوتیه زیر مننژها بدون انبساط بطن تجمع می یابد، با آتروفی مغز رخ می دهد؛
- شکل داخلی - CSF در مخازن و بطن های مغز تجمع می یابد؛
- شکل مختلط - مایع مغزی در تمام حفره های مغز جمع می شود.
طبقه بندی قطرات مغزی بسته به شدت نقض ساختارهای آن:
- جبران - CSF اضافی ساختارهای مغز را فشرده نمی کند، علائم مشخصی وجود ندارد، بیمار احساس طبیعی می کند؛
- غیر جبران - به دلیل فشرده شدن بافت مغز، انواع علائم عصبی و اختلالات سیستم عصبی مرکزی تشخیص داده می شود.
علل افتادگی مغز
اگر شکل مادرزادی هیدروسفالی یک فرد بالغ را که در اوایل کودکی به دلیل عفونت داخل رحمی، ترومای هنگام تولد یا آسیب شناسی های مادرزادی در او ظاهر شده است را کنار بگذاریم، می توان علل زیر را تشخیص داد:
- خونریزی ناشی از پارگی آنوریسم آئورت، نفوذ هماتوم زیر مننژها یا داخل بطن ها؛
- آسیب مغزی ؛
- التهاب ساختارهای مغز به دلیل عوارض عفونت های عصبی و پاتولوژی های سیستمیک (مننژیت، نوروسیفلیس، سارکوئیدوز، آنسفالیت)؛
- هلمینتیازها (سیستیسرکوز، اکینوکوکوز)؛
- تومورهای خوش خیم و بدخیم مغز؛
- متاستاز در مغز؛
- کیست بطنی؛
- آنسفالوپاتی عروقی در نتیجه دیابت، آترواسکلروز، فشار خون بالا؛
- آنسفالوپاتی سمی در نتیجه مسمومیت با مواد سمی برای سیستم عصبی مرکزی.
علائم افتادگی مغز
علائم هیدروسفالی حاد:
- سردردهای شدید بدون موضع خاص، که بیشتر در صبح آشکار می شود؛
- تهوع و استفراغ در صبح بدتر می شود؛
- سکسکه مداوم؛
- ضعف، خستگی مداوم؛
- تاکی کاردی (بیش از 120 ضربه در دقیقه) یا برادی کاردی (کمتر از 50 ضربه در دقیقه)؛
- نشتی که نشان دهنده افزایش فشار جمجمه مغزی است؛
- سردرگمی؛
- نقض حرکات چشمی، حفظ حالت اجباری سر.
علائم افتادگی مزمن مغز:
- رخوت، انفعال، بی تفاوتی نسبت به آنچه اتفاق می افتد؛
- نقض عملکردهای شناختی، حافظه، توانایی شمارش؛
- شکست در خواب و استراحت؛
- مهار عملکرد گفتار و توانایی های فکری؛
- نقض روند راه رفتن، زمانی که بیمار در وضعیت مستعد حرکات پاها را هنگام راه رفتن تقلید می کند، اما در وضعیت ایستاده قادر به حرکات هماهنگ نیست؛
- اضطراب، عصبی بودن، ناتوانی در تمرکز؛
- تعریق بیش از حد؛
- ادرار غیر ارادی - در مراحل بعدی بیماری ظاهر می شود.
هنگامی که مغز فشرده می شود، اختلالات بینایی مانند دوبینی، کاهش میدان بینایی، گشاد شدن مردمک بدون واکنش به نور، آتروفی عصب بینایی تا کوری، کاهش حدت بینایی، استرابیسم ظاهر می شود.
کودکانی که از هیدروسفالی مادرزادی رنج می برند یا در اوایل کودکی بیمار هستند، عقب مانده و غیر فعال هستند. آنها نقض فرآیندهای متابولیک اصلی دارند: آب، کربوهیدرات و چربی. تغییر در متابولیسم چربی می تواند باعث چاقی عمومی شود. در پس زمینه بیماری، خستگی نیز می تواند رخ دهد، شکل مشخصی از سر شکل می گیرد: اندازه آن افزایش می یابد و مانند یک توپ می شود، پیشانی بزرگ و آویزان است، مدارهای چشم ها عمیقا قرار دارند، چشم ها نیمه بسته.
پوست سر بیماران نازک شده و دارای شبکه ای شفاف از عروق وریدی است. فونتانل ها در طول بیماری اندازه افزایش می یابند، به سمت بیرون برآمده و سفت می شوند، استخوان ها نازک تر می شوند، بخیه هایی که استخوان های جمجمه را به هم متصل می کنند ممکن است از هم جدا شوند. این بیماری با علائم عصبی همراه است - اینها فلج، فلج اندام های فردی، تضعیف رفلکس ها و تون عضلانی است، ممکن است نقض هماهنگی حرکات، استاتیک و تغییر در راه رفتن وجود داشته باشد. از جمله علائم قطرات مغزی، کاهش قدرت بینایی نیز دیده می شود، در برخی موارد کوری کامل مشاهده می شود.
ادم مغز اغلب با اختلالات روانی ظاهر می شود که می تواند به طور مشروط به شرایط مرتبط با نارسایی فعالیت فکری و اختلالات شخصیت تقسیم شود. نقص هوشی می تواند خود را به عنوان یک شکل خفیف برگشت پذیر عقب ماندگی ذهنی نشان دهد، یا می تواند توسط اولیگوفرنی که با درجات مختلف عقب ماندگی ذهنی مشخص می شود، تشدید شود. در بیشتر موارد، سرخوشی غالب می شود که به سرعت با بی تفاوتی جایگزین می شود. در میان تظاهرات بالینی، علائم مشخصه فشار داخل جمجمه بالا ذکر شده است: سردرد، استفراغ، حملات تهوع.
علاوه بر گرفتن خاطره، هنگام تشخیص، از روش های معاینه اضافی برای تعیین شکل، مرحله، علت و شدت علائم بیماری استفاده می شود. برای این منظور از اسیلوگرافی، اکوآنسفالوگرافی، ونتریکولوگرافی، آنژیوگرافی استفاده می شود.
تشخیص هیدروسفالی
پزشک تشخیص هیدروسفالی را بر اساس شرح حال جمع آوری شده و تصویر بالینی موجود از آسیب شناسی تعیین می کند.
روش های تشخیص ابزاری:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی - با درجه احتمال بالا بیماری را تشخیص می دهد، علل آن را تعیین می کند، آسیب به ساختار مغز را نشان می دهد. معیار قطره چکانی ادم اطراف بطنی است، مقدار شاخص بین بطنی بیش از 0.5 است.
- اشعه ایکس مخازن قاعده جمجمه - مسیرهای جذب مایع مغزی نخاعی را تعیین می کند، به ایجاد شکل هیدروسفالی کمک می کند.
- توموگرافی کامپیوتری - خطوط مغز و حفره های آن را تعیین می کند، نئوپلاسم ها را در ساختارهای مغز تشخیص می دهد.
- بررسی فوندوس - تورم دیسک های بینایی نشان دهنده افزایش فشار جمجمه مغزی است.
درمان آبریزش مغز
درمان آبریزش مغز می تواند محافظه کارانه باشد، در برخی موارد - جراحی. هدف از درمان کاهش فشار داخل جمجمه (Lasix، Furosemide، Fonurit، Mannitol، Diacarb، سایر دیورتیک‌ها) و تثبیت شاخص‌ها است. به عنوان بخشی از درمان محافظه کارانه، روش های تقویت عمومی انجام می شود، به عنوان مثال، حمام مخروطی نمک، داروهایی برای کاهش دمای بدن و داروهای ضد التهابی تجویز می شود، درمان کم آبی و حساسیت زدایی انجام می شود. انجام می شود.
اختلالات روانی در ترکیب با روش های محافظه کارانه فوق درمان می شوند. با اختلالات عاطفی-ارادی برجسته و با دوره های فردی روان پریشی، داروهای روانگردان تجویز می شود. اگر روش های محافظه کارانه درمان بی اثر باشد، مداخله جراحی نشان داده می شود.
جراحی انجام شده بر روی بیماران مبتلا به هیدروسفالی ناشی از تروما یا التهاب می تواند به بیمار کمک کند تا به طور کامل از شر تمام علائم بیماری خلاص شود.
دور زدن
کاتترهای سیلیکونی مجهز به دریچه های مخصوص به داخل حفره مغز وارد می شوند. آنها به خروج مایع مغزی نخاعی اضافی به داخل حفره شکمی کمک می کنند. موارد منع شنت - آسیب شناسی بینایی، شکل مزمن هیدروسفالی.
این عمل به بازیابی کیفیت زندگی، حفظ فشار مایع مغزی نخاعی در سطح مطلوب کمک می کند. یک عارضه شانت می تواند عفونت لوله، نیاز به تعویض فوری آن به دلیل از دست دادن خواص باشد. جراحی بای پس 1.5 ساعت طول می کشد و تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
انواع بای پس برای حذف مایع مغزی:
- شنت بطنی-پریتونئال - بین مغز و صفاق؛
- شنت بطنی - بین مغز و قلب؛
- شنت بطنی - بین مغز و وریدها؛
- شنت بطنی-پلورال - بین مغز و ریه؛
- شنت بطنی- مجرای ادرار - بین مغز و مجرای ادرار.
آندوسکوپی
این روش برای درمان آبکی مغز به تجهیزات ویژه و جراح مغز و اعصاب مجرب در کلینیک نیاز دارد. آندوسکوپی یک روش مدرن و ایمن برای از بین بردن مایع مغزی اضافی با قرار دادن نورواندوسکوپی در کانال‌های ساختارهای مغز است.
تحت کنترل یک دوربین فیلمبرداری مینیاتوری، پزشک با یک کاتتر مخصوص سوراخی ایجاد می کند تا مایع مغزی نخاعی را در مسیری از پیش آماده شده خارج کند. اثربخشی روش به شما امکان می دهد فقط در یک روش به موفقیت برسید. مداخله آندوسکوپی همیشه امکان پذیر نیست، منع مصرف دارد.
بیمارانی که برای درمان هیدروسفالی تحت عمل جراحی قرار گرفته اند باید به مدت طولانی تحت نظر جراح و متخصص مغز و اعصاب باشند، شنت را به موقع تعویض کنند، برای جلوگیری از عفونت از داروهای ضد باکتری استفاده کنند.
پیش‌بینی توسعه هیدروسفالی آسان نیست. با درمان به موقع، فرصتی برای جلوگیری از ناتوانی و ناتوانی ذهنی وجود دارد. اگر طیف کامل اقدامات درمانی به موقع انجام نشود، احتمال بروز علائم آسیب شناسی CNS، اختلالات روانی عاطفی و شناختی وجود دارد.
توسعه قطرات مغزی، به خصوص اگر بیماری مادرزادی باشد، می تواند در هر مرحله متوقف شود، اما بهبودی کامل هرگز رخ نمی دهد. پیش آگهی تنها در صورتی مطلوب است که درمان به موقع شروع شود. اگر درمان به تأخیر بیفتد، تجمع مایع در مغز منجر به این واقعیت می شود که تغییرات غیرقابل برگشتی شروع می شود و برخی از عملکردهای مغز مختل می شوند. موفقیت مداخله جراحی به زمان اجرای آن، شدت بیماری و همچنین به در نظر گرفتن شایسته همه نشانه ها و موارد منع مداخله جراحی بستگی دارد.
