سیالادنیت چیست؟
سیالودنیت التهاب غدد بزاقی (یک یا چند) است. این روند با تورم بافت های صورت، پرخونی دهان غده آسیب دیده، درد و تعدادی از علائم دیگر همراه است. عدم درمان یا انتخاب نادرست آن منجر به چروک، فشرده شدن و باریک شدن مجرا و تشکیل تومور می شود.
سیالادنیت محدودیت سنی ندارد. هم در کودکان از یک سال به بالا و هم در افراد مسن تشخیص داده می شود. این بیماری شایع است و 42 تا 54 درصد از تمام آسیب شناسی های غدد بزاقی را تشکیل می دهد. اول از همه، غدد واقع در نزدیکی گوش و زیر فک، کمتر در زیر زبان، آسیب می بینند.
علل سیالادنیت
بین سیالادنیت اختصاصی و غیراختصاصی تمایز قائل شوید.
محرکان التهاب خاص عبارتند از:
- مایکوباکتریوم توبرکلوزیس;
- اکتینومیست ها - قارچ های تابشی، عوامل ایجاد کننده اکتینومایکوز؛
- ترپونما کم رنگ - عوامل ایجاد کننده سیفلیس.
سیالادنیت غیر اختصاصی می تواند باکتریایی و ویروسی باشد:
-
آسیب باکتریایی غدد بزاقی زمانی رخ می دهد که فلور بیماری زا از کانون عفونی (حاد یا مزمن) پخش شود. این می تواند پوسیدگی، پریودنتیت، پالپیت، پریودنتیت و غیره باشد. باکتری های کاشته شده: استرپتوکوک، استافیلوکوک، کلی باسیل، فلور بی هوازی. سیالودنیت می تواند با التهاب لوزه ها یا ریه ها، ذات الریه، کربونکول ها و کورک های واقع در صورت، ورم ملتحمه و آبسه حفره دهان ایجاد شود.باکتری ها از منبع اصلی از طریق هماتوژن یا لنفوژن وارد غدد بزاقی می شوند.
اگر ناحیه ملتهب نزدیک غده بزاقی باشد، سیالادنیت تماسی ممکن است ایجاد شود. تحریک کننده های او بلغم در صورت و گردن یا غدد لنفاوی ملتهب هستند.
- سیالادنیت ویروسی این بیماری توسط عوامل عفونی زیر ایجاد می شود: ویروس اپشتین بار، سیتومگالوویروس، ویروس هرپس، آدنوویروس. ویروس ها از طریق مجرای دفعی آن وارد بافت های غده می شوند. عوامل خطر عبارتند از: کاهش قدرت دفاعی بدن، رکود بزاق مایع، ویسکوزیته بالای آن.
- بدن خارجی نیز می تواند باعث سیالادنیت شود که با ترشح بزاق تداخل دارد. این می تواند استخوان، دانه، غلات باشد. یک بیماری جداگانه سیالولیتیازیس است که در آن سنگ‌هایی در غدد بزاقی ایجاد می‌شوند که مجاری را می‌بندند.
- اوریون. سیالودنیت می تواند از عوارض این بیماری باشد. عامل ایجاد کننده اوریون پارامیکسوویروس است که باعث التهاب نه تنها پاروتید، بلکه غدد دیگر مانند بیضه، پانکراس و غیره می شود.
عوامل خطر
عواملی که می توانند سیالادنیت را تحریک کنند:
- دیابت؛
- داشتن شیمی درمانی و پرتودرمانی؛
- خشکی دهان یکی از علائم خشکی دهان است؛
- استراحت غیر ارادی که فرد به دلیل بیماری به آن پایبند است؛
- عملیات برنامه ریزی مجدد؛
- نقض فرآیندهای متابولیک در بدن همراه با تشکیل سنگ هایی که می توانند مانع از ترشح بزاق شوند.
علائم سیالادنیت نیاز به ارجاع به متخصص دارد. خوددرمانی غیرقابل قبول است.
علائم
تظاهرات بالینی بیماری بستگی به این دارد که کدام غده خاص دچار التهاب شده است. 2 نوع غده در بدن وجود دارد: کوچک و بزرگ. اولی در بافت های مخاطی کام، گونه ها و لب ها یافت می شود. نوع دوم شامل غدد واقع در زیر فک و زبان و همچنین نزدیک گوش است.
اگر غدد زیر فک ملتهب شوند، علائم به شرح زیر خواهد بود:
- بزرگ شدن غده آسیب دیده که در خارج به شکل ادم بافتی ظاهر می شود؛
- درد زیر فک. هنگام غذا خوردن شدیدتر می شود؛
- واکنش هیپرترمیک (احتمالاً وجود ندارد)؛
- طعم چرک یا نمک.
لمس ناحیه آسیب دیده به شما این امکان را می دهد که غده را احساس کنید، ایده ای از محل آن به شما می دهد. اگر بیمار قبلاً از سیالادنیت رنج برده باشد ، غده حرکت نمی کند ، زیرا به بافت های اطراف آن لحیم می شود. گره های لنفاوی ملتهب را می توان در این نزدیکی یافت. قسمت قابل مشاهده مجرا که مسئول دفع بزاق است قرمز می شود، متورم می شود و با فشار دادن با درد پاسخ می دهد.
با التهاب غده ای که در زیر زبان قرار دارد، علائم عملاً یکسان است. گاهی اوقات بیماران درد شدیدتری را گزارش می کنند، اما ممکن است هیچ علامت قابل مشاهده ای از ضایعه وجود نداشته باشد، به استثنای قرمزی و تورم محل مجاری خروجی.
اگر غدد واقع در نزدیکی گوش تحت تأثیر قرار گیرند، تظاهرات بالینی بیماری به شرح زیر خواهد بود:
- صورت نامتقارن می شود، متورم می شود؛
- پوست در ناحیه ملتهب قرمز می شود؛
- افزایش دمای بدن؛
- غشاهای مخاطی دهان خشک می شود؛
- هنگام لمس ناحیه آسیب دیده، فرد از درد شکایت می کند؛
- خروجی مجرا قرمز و متورم است (در قسمت داخلی گونه در برآمدگی اولین دندان جونده قرار دارد). ترشح احتمالی مخاط همراه با چرک؛
- وقتی غده را در دهان فشار می دهید، بزاق ظاهر می شود که شفافیت خود را از دست می دهد، ممکن است حاوی توده های چرکی باشد.
مرحله
ویژگی های ایجاد سیالادنیت را می توان با مثال سیالولیتیازیس نشان داد. این بیماری همیشه از 3 مرحله عبور می کند:
- مرحله اول با علائم شدید همراه نیست. با این حال، تورم بافت ها از قبل در این دوره وجود دارد. در کنار مجاری، لنف راکد می شود، بافت ها شل می شوند، متورم می شوند.عروق پر از خون می شوند و اندازه آنها افزایش می یابد. در این مرحله، بخش های انتهایی غده (اسینی) آسیب نمی بینند، بلکه ملتهب می شوند. معابر واقع در داخل آن گسترش می یابد. در برابر پس‌زمینه فرآیند پاتولوژیک، الیاف کلاژن تراکم بیشتری پیدا می‌کنند.
-
مرحله دوم علائم بارزتری دارد:
- اسینوس های مسئول تولید بزاق از سوء تغذیه رنج می برند، کاهش اندازه دارند؛
- در اسکلت غده، عناصر سلولی حاوی خون و پلاسما تجمع می کنند؛
- بافت همبند متراکم در ناحیه مجاری دفعی رشد می کند. هرچه التهاب طولانی‌تر باشد، تغییرات فیبروتیک شدیدتر می‌شود؛
- مجاری با اپیتلیوم مرده و لنفوسیت های مرده مسدود شده اند.
- مرحله سوم با آتروفی غده مشخص می شود، سلول های آن با فیبرهای همبند جایگزین می شوند، عروق جدید ظاهر می شوند. برخی از مجاری‌ها منبسط می‌شوند و به کیست تبدیل می‌شوند و برخی باریک‌تر می‌شوند، زیرا بافت‌های درشت روی آنها فشار می‌آورند.
عوارض بیماری
عدم درمان می تواند منجر به عوارض زیر شود:
- تشکیل آبسه - کانون چرکی موضعی در غده. با پیوستن فلور پیوژنیک عارضه ای ایجاد می شود.
- اسکلروز بافتی، که در آن سلول های غده ای به بافت همبند تبدیل می شوند. محرک این تغییرات، تشدید منظم بیماری است. غده ای که دچار تحلیل بافتی شده است، ترشح بزاق را متوقف می کند که باعث خشکی و ناراحتی در دهان می شود.
- تشکیل نئوپلاسم تومور: کارسینوم در آدنوم پلئومورفیک، آدنوئید کیستیک یا سرطان موکواپیدرموئید.
سیالادنیت مزمن می تواند باعث ایجاد تومور بدخیم و خوش خیم شود. هیچ داده ای با اطمینان 100٪ وجود ندارد که سرطان در پس زمینه التهاب ایجاد می شود. با این حال، دانشمندان رد نمی‌کنند که این بیماری می‌تواند انگیزه‌ای برای بازسازی سلولی باشد.
نئوپلاسم های خوش خیم
-
آدنوم پلئومورفیک شایع‌تر از سایر نئوپلاسم‌های غدد است. مکان مورد علاقه برای محلی سازی آن غدد بزاقی بزرگ هستند:
- 75% موارد غدد پاروتید هستند؛
- 13% موارد غدد زیر فک و زیر زبان هستند.
فقط در ۱۲٪ موارد، غدد کوچک در فرآیند پاتولوژیک درگیر هستند، عمدتاً غددهایی که در کام فوقانی موضعی هستند.تومور ندولار است و ممکن است نرم یا سفت باشد. قطر نئوپلاسم بین 1 تا 6 سانتی متر متغیر است و با باز شدن توده ای سفید رنگ با مخاط و ذرات بافت غضروفی در داخل آن پیدا می شود.
-
Myoepithelioma نشان داده شده توسط myoepitheliocytes بالغ، عناصر انقباضی مشابه عملکرد سلول‌های عضلانی.
این نوع تومور به ندرت تشخیص داده می شود - بیش از 4٪ موارد. نئوپلاسم ندولار است، شکل نامنظمی دارد. وقتی باز می شود، پارچه های سفید رنگ داخل آن پیدا می شود.
- آدنولمفوم در ساختار کلی تومورهای غدد بزاقی نسبتاً شایع است. ویژگی آن محلی سازی در غدد واقع در نزدیکی گوش است. گره ای است، دارای مرزهای واضح است. نئوپلاسم با یک کپسول پوشیده شده است، ابعاد آن به قطر 20-50 میلی متر می رسد. در کالبد شکافی، کیست‌های خاکستری سفید مشاهده می‌شوند که در داخل آن یک اگزودای سروزی وجود دارد.
- آنکوسیتوم نادر است، در غدد واقع در نزدیکی گوش ها موضعی دارد. اغلب، تومور توسط یک گره نشان داده می شود، اگرچه مواردی نیز وجود دارند که از چندین کیست تشکیل شده اند. کالبد شکافی بافت قهوه‌ای مایل به قهوه‌ای را نشان می‌دهد.
نئوپلاسم های بدخیم
- سرطان موکواپیدرموئید شایع تر از سایر نئوپلاسم ها است. یکی از زیرگونه های سرطان غدد بزاقی است. عمدتاً در غدد واقع در نزدیکی گوش یا در آسمان محلی است. تومور دارای محدودیت واضحی است که گاهی اوقات در یک کپسول محصور می شود. داخل آن کیست های متعددی وجود دارد. بافت گره متفاوت است. این می تواند متراکم، نرم، غضروفی و حتی سنگی باشد. اغلب، گره گرد یا بیضی شکل است، اما نئوپلاسم های توده ای نیز وجود دارد.
- Cylinderoma (سرطان آدنوکیستیک) 1-10٪ از همه کارسینوم های غدد بزاقی را تشکیل می دهد. عمدتاً از سلول‌های غدد بزاقی پالاتین و پاروتید ایجاد می‌شود، و کمتر غدد واقع در زیر فک و گوش‌ها دچار مشکل می‌شوند.
- تومور ندولار. اندازه آن به ۱ تا ۵ سانتی متر می رسد. در کالبد شکافی، سلول های خاکستری یا زرد مایل به خاکستری یافت می شود. نئوپلاسم محدودیت مشخصی ندارد.
- آدنوکارسینوم پلئومورفیک یک تومور مختلط مستقل است که توسط چندین گره با مرزهای تار نشان داده می شود.
تشخیص
روش های بالینی
پزشک از بیمار در مورد شکایاتش می پرسد، یک خاطره جمع آوری می کند، متوجه می شود که آیا او بیماری های دیگری دارد یا خیر. اغلب، این آنها هستند که تحریک کننده التهاب اولیه یا مکرر غدد بزاقی می شوند. مهم است که بفهمیم بستگان خونی بیمار از سیالادنیت رنج می‌برند یا خیر.
سپس پزشک ناحیه ملتهب را معاینه می کند، شدت ادم، شکل و اندازه غده آسیب دیده را تعیین می کند و آن را با غده سالم مقایسه می کند. اگر بیمار قبلاً از سیالادنیت رنج می برد، غده به بافت های اطراف لحیم می شود و عملکرد خود را بدتر انجام می دهد.
مورد بعدی معاینه مجرای دفعی است. ممکن است سنگ هایی را پیدا کنید که دهان آن را مسدود می کنند. تغییراتی که کانال متحمل شده است مشخص شده است. باید مشخص شود که آیا بزاق توانایی خروج به داخل حفره دهان را دارد یا خیر.برای این کار غده را ماساژ داده و ویژگی های مایع ترشح شده را ارزیابی کنید.
تشخیص آزمایشگاهی
شامل اهدای خون، ادرار و بزاق برای تجزیه و تحلیل است. التهاب با افزایش لکوسیت ها نشان داده می شود. سطح قند خون و همچنین میزان نمک در ادرار باید ارزیابی شود.
افزایش تعداد گلبول های سفید خون را می توان در بزاق یافت. گاهی باکتری و ماسه در آن کاشته می شود. چرک را می توان با چشم غیر مسلح دید. مطالعه بزاق در تشخیص سیالادنیت بسیار مهم است.
تشخیص ابزاری
شامل سیالوگرافی - اشعه ایکس از غدد بزاقی است. با کمک آن، سنگ ها در ساختار اندام یا در مجاری تشخیص داده می شوند. سیالوگرافی با ماده حاجب نیز استفاده می شود. این اطلاعات نه تنها در مورد وجود سنگ، بلکه در مورد اندازه مجرا، کیست های تشکیل شده و سایر نئوپلاسم ها نیز ارائه می دهد.
- سیالوگرافی دینامیک دیجیتال یک روش تحقیق پیشرفته است.این به شما امکان می دهد تعیین کنید که آیا روی قسمت های استخوانی فک وجود دارد یا خیر، وضعیت بافت های نرم غده را تعیین کنید و جریان بزاق را از طریق مجاری ردیابی کنید. مزیت این روش کاهش قرار گرفتن در معرض تابش بدن است.
- CT یا MRI می تواند سنگ های کوچک را تشخیص دهد.
- سونوگرافی به شما امکان می دهد اطلاعاتی در مورد ساختار غدد بزاقی به دست آورید، نواحی تحت تأثیر اسکلروز را شناسایی کنید، اجسام و سنگ های خارجی را تجسم کنید و محل آنها را روشن کنید..
- ترموسیالوگرافی برای ارزیابی تغییرات دمای غده استفاده می شود. این روش برای ارزیابی پویایی وضعیت بیمار در پس زمینه درمان مداوم استفاده می شود.
- بیوپسی در مواردی که کیست در ساختار غده یافت می شود تجویز می شود. این روش تحت هدایت سونوگرافی انجام می شود.
- Sialoendoscopy یکی از روش های تشخیصی پرکاربرد در نظر گرفته می شود. پزشک این فرصت را پیدا می کند که وضعیت غده و مجاری آن را نه تنها بزرگ، بلکه کوچک نیز ارزیابی کند.اغلب می توان مجاری مرتبه 4-5 را بررسی کرد. مزیت روش این است که در حین اجرای آن، پزشک مجرای باریک شده را گسترش می دهد، آن را شستشو می دهد و مواد را برای مطالعه بیشتر جمع آوری می کند. تجسم رنگ و خاصیت ارتجاعی دیواره های مجاری، تشخیص علت التهاب - همه اینها اطلاعات ارزشمندی را ارائه می دهد که به شما امکان می دهد یک درمان موثر را تجویز کنید. هنگام استفاده از آندوسکوپ در حین جراحی، می توان علت سیالادنیت را با حداقل آسیب به سلامت و رفاه بیمار از بین برد.
درمان سیالادنیت
بسته به شرایط بیمار، تاکتیک های مدیریت بعدی او مشخص می شود. درمان را می توان هم به صورت سرپایی و هم در بیمارستان انجام داد. می توان از روش های محافظه کارانه درمان و مداخله جراحی استفاده کرد.
درمان های محافظه کارانه
فعالیت های اساسی:
- فعال کردن سیستم دفاعی بدن. مجتمع های ویتامین و مواد معدنی برای بیمار انتخاب می شود، توصیه هایی برای اصلاح سبک زندگی داده می شود و رژیم غذایی تهیه می شود. مهم است که لحظات رژیم را عادی کنید، زمان کافی را برای خواب اختصاص دهید. امکان تجویز داروهای گیاهی (آب چنار، تنتور گل همیشه بهار، شربت گل رز و غیره) وجود دارد.
- عادی سازی فرآیندهای متابولیک در بافت غده، حفظ سلول های دست نخورده آن. برای این منظور، یک باکتریوفاژ - توکسوئید استافیلوکوک استفاده می شود. آلفا توکوفرول برای ترمیم دیواره های سلولی آسیب دیده استفاده می شود. محاصره نووکائین A. V. Vishnevsky به عادی سازی متابولیسم در اندام کمک می کند. برای بهترین نتیجه، آنها با کمپرس های مبتنی بر هپارین سدیم و دی متیل سولفوکسید ترکیب می شوند. چنین مجموعه ای به شما امکان می دهد درد را تسکین دهید، فلور میکروبی را از بین ببرید و ترمیم بافت را تسریع کنید. برای درمان سریع و موثر، محلول دایمکساید با غلظت 30 درصد مستقیماً به داخل مجرا تزریق می شود. با نوع پارانشیمی سیالادنیت، از محلول پیروژنال استفاده می شود.استفاده از آن از فرآیند چسبندگی جلوگیری می کند و از زخم شدن بافت ها جلوگیری می کند. در همان زمان، ترشح و خروج بزاق عادی می شود.
- درمان بیماریهای همراه. این یک اقدام مهم برای توقف پیشرفت سیالادنیت و جلوگیری از عود است.
- فیزیوتراپی. روش موثر الکتروفورز با محلول لیزوزیم یا اسید اسکوربیک با غلظت 1 درصد است. استفاده از لیزر درمانی باعث بهبود تغذیه بافت های غدد، جلوگیری از عود می شود. حداکثر اثر مثبت را می توان با استفاده از لیزر داخل مجاری به دست آورد.
- هیرودتراپی. هدف از این روش افزایش قدرت دفاعی بدن، کاهش التهاب، کاهش تورم، حل کردن لخته های خون و عادی سازی فشار خون است. برای توقف اسکلروز بافت استفاده می شود. در سیالادنیت بینابینی موثر است. بیماران مبتلا به التهاب مزمن پارانشیمی غدد بزاقی و مبتلا به سندرم شوگرن، هیرودتراپی با احتیاط تجویز می شوند.
آنتی بیوتیک ها پیش نیاز سیالادنیت حاد و مزمن در مرحله حاد هستند. داروهای انتخابی پنی سیلین هستند. آنها اثر سمی روی بدن ندارند، موارد منع مصرف و عوارض جانبی آنها به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است که به شما امکان می دهد بدون آسیب رساندن به سلامت بیمار به نتیجه مطلوب برسید.
اگر فردی از درد شدید شکایت دارد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای او تجویز می شود.
عملیات
اگر درمان محافظه کارانه مشکل سیالادنیت را حل نکرد، به مداخله جراحی متوسل می شوند.
در طول عمل، پزشک ممکن است سنگ یا جسم خارجی دیگری را که در خروج طبیعی بزاق اختلال ایجاد می کند، خارج کند.
مداخله برای شکل بدون عارضه بیماری در یک محیط سرپایی توسط جراح دندانپزشک انجام می شود. از بی حسی موضعی به عنوان بی حس کننده استفاده می شود.پس از برداشتن سنگ، درمان ضد عفونی کننده انجام می شود. سپس برای بیمار آنتی بیوتیک ها، مسکن ها و سایر داروها با هدف بهبودی کامل تجویز می شود. بیمار تا چند روز پس از عمل تحت نظر است. گاهی اوقات یک روش دوم برای گسترش مجرا (بوژیناژ) تجویز می شود.
آندوسکوپی یک روش اولویت دار مداخله جراحی است. با کمک آندوسکوپ‌های مدرن، حتی در هنگام کار از طریق کوچک‌ترین مجاری غده، می‌توان به حداقل تروما دست یافت. با کمک آنها، پزشکان بدن را به طور کامل بررسی می کنند، مواد را برای مطالعه بیشتر می گیرند، سنگ ها را خرد می کنند و از بین می برند. مزیت بدون شک روش حفظ زیبایی گردن و صورت، عدم وجود عیوب قابل مشاهده بر روی آنها پس از عمل است.
برداشتن اندام در موارد شدید امکان پذیر است. اگر بیماری به طور مکرر عود کند، بافت غده دچار تغییرات غیرقابل برگشتی می شود. سلول های آن با رشته های همبند جایگزین می شوند، برخی از مناطق از بین می روند.بیشتر اوقات، نیاز به برداشتن زمانی رخ می دهد که جرمی در بدن غده تشکیل شود. با این حال، تکنیک‌های مدرن در بیشتر موارد به شما امکان می‌دهند از حذف کامل آن خودداری کنید.
پیشگیری و پیش آگهی
اگر بیمار به موقع به دنبال کمک پزشکی باشد و درمان مناسب را دریافت کند، بهبودی کامل تضمین می شود. با این حال، غیرممکن است که در برابر عود 100٪ بیمه شود. تشدید می تواند تا 2 بار در سال رخ دهد، اغلب در پاییز و بهار.
پیشگیری از سیالادنیت شامل حفظ سبک زندگی سالم، انجام ورزش، تغذیه مناسب، پرهیز از الکل و دخانیات است. اقدامات خاص برای پیشگیری از این بیماری شامل درمان به موقع عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی و حفره دهان است. آنها عوامل اصلی تحریک کننده التهاب غدد بزاقی هستند. به طور کلی، لازم است تمام کانون های عفونت مزمن در بدن ضدعفونی شود که از کاهش ایمنی جلوگیری می کند.مقابله با التهاب برای بدن سالم بسیار آسان تر از بدن ضعیف است. باید از هیپوترمی و استرس اجتناب شود. می توانید در پاییز و بهار ویتامین مصرف کنید.
احساس خشکی دهان، درد در غدد بزاقی و سایر علائم همراه با سیالادنیت نیاز به مراجعه به پزشک دارد. تاخیر مستلزم پیشرفت بیماری و ایجاد عوارض است.
